Το MOMus-Πειραματικό Κέντρο Τεχνών, σε συνεργασία με το MOMus-Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης στο πλαίσιο της έκθεσης ΙστορίεςΤης. Φωτογραφικές πρακτικές, 1974-2024, και με τη συμμετοχή προσκεκλημένων ερευνητών, επιμελητών και καλλιτεχνών, παρουσιάζει το πρόγραμμα Accelerating to the Future, μια σειρά από αυτόνομες δράσεις, αφιερωμένες στη διερεύνηση των φεμινιστικών πρακτικών και τη σύνδεσή τους με τη σύγχρονη εικαστική δημιουργία. 

Μέσα από προβολές, παρουσιάσεις, περφόρμανς και συζητήσεις με επίκεντρό τους ακτιβιστικές και εναλλακτικές καλλιτεχνικές πρακτικές αλλά και θεωρητικές προσεγγίσεις γίνεται μια προσπάθεια να προωθηθούν και να επικοινωνηθούν στο ευρύ κοινό κρίσιμα ζητήματα και προβληματισμοί οι οποίοι, όσο ποτέ άλλοτε, εκφράζουν την ανάγκη της σύγχρονης κοινωνίας για ορατότητα, συμμετοχικότητα, αποδοχή και διαφορετικότητα.

Πέμπτη 23 Μάϊου 2024 | 20:00

Δράση #1: Προβολή του ντοκιμαντέρ Οι Πικροδάφνες (2021, 67’, σκηνοθεσία-σενάριο Πάολας Ρεβενιώτη) και συζήτηση με τον Μάριο Χατζηπροκοπίου-ποιητή, μεταφραστή, περφόρμερ, ερευνητή και την Πάολα Ρεβενιώτη.

Το φιλμ-ντοκιμαντέρ Οι Πικροδάφνες παρουσιάζει τρεις τρανς γυναίκες σε μια συνάντησή τους έπειτα από πολλά χρόνια στο κέντρο της Αθήνας. Με αφορμή τη βραδινή περιπλάνησή τους στα στέκια της πόλης όπου έζησαν για πολλά χρόνια και μέσα από τις ξεχωριστές αφηγήσεις τους αλλά και την ανταλλαγή αναμνήσεων, προσωπικών εμπειριών και συναισθημάτων, αναδεικνύουν θέματα όπως η σεξεργασία που σχετίζεται με τη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα και τις συνθήκες μέσα στις οποίες λειτούργησε και διεκδίκησε τη θέση της στην ελληνική κοινωνία. Η συζήτηση που ακολουθεί έχει στόχο να εμπλέξει το κοινό σε μια διαδικασία συμμετοχής, παρέμβασης και ανταλλαγής απόψεων και θέσεων. 

Η Πάολα Ρεβενιώτη είναι εκδότρια, φωτογράφος, κινηματογραφίστρια και σεξεργάτρια. Είναι ενεργή από τα τέλη της δεκαετίας του 1970 και αποτελεί μια κεντρική φυσιογνωμία του ελληνικού ΛΟΑΤΚΙ+ κινήματος. Δεν αυτοπροσδιορίζεται ως ακτιβίστρια. Ξεκίνησε να εκδίδει το ΚΡΑΞΙΜΟ, το “περιοδικό επαναστατικής ομοφυλόφιλης έκφρασης” το 1981. Τη δεκαετία του 1990 οργάνωσε στην Αθήνα κάποιες από τις πρώτες εκδηλώσεις Pride στη χώρα. Την τελευταία δεκαετία η Πάολα Ρεβενιώτη είναι δραστήρια στον τομέα των ντοκιμαντέρ, ασχολούμενη κυρίως με ζητήματα ιστορικά, κοινωνικά και πολιτικά, συχνά από το λεγόμενο περιθώριο της κοινωνίας. Δουλεύει μαζί με την ομάδα “Paola Team Documentaries” και έχει προσκληθεί να παρουσιάσει το έργο της σε φεστιβάλ, καταλήψεις, πανεπιστήμια και γκαλερί σε πολλές χώρες του κόσμου.

Ο Μάριος Χατζηπροκοπίου ολοκλήρωσε τις μεταπτυχιακές σπουδές του στον τομέα της Ανθρωπολογίας της Επιτέλεσης στην École des hautes études en sciences sociales (Παρίσι) με υποτροφίες της Γαλλικής κυβέρνησης και του Ιδρύματος Μιχελή, ενώ κατέχει διδακτορικό στις Σπουδές Επιτέλεσης από το Aberystwyth University (Ουαλία), με υποτροφία του ίδιου πανεπιστημίου. Διετέλεσε μεταδιδακτορικός υπότροφος στο Κέντρο Έρευνας για τις Ανθρωπιστικές Επιστήμες και μεταδιδακτορικός ερευνητής ΕΛΙΔΕΚ στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. Η έρευνά του εστιάζει σε επιτελέσεις μετανάστευσης και προσφυγικότητας, σύγχρονες επαναγνώσεις του αρχαίου δράματος, επιτελέσεις του φύλου και της σεξουαλικότητας, καθώς και τελετουργικές επιτελέσεις θρήνου. Άρθρα του έχουν δημοσιευθεί σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά και συλλογικούς τόμους. Έχει παρουσιάσει περφόρμανς και παραστασιακές διαλέξεις, ενώ έχει συνεργαστεί ως δραματουργός σε διάφορες παραγωγές (Φεστιβάλ Αθηνών, Δημητρίων, Φιλίππων, κ.ά.). Μεταφράζει το έργο της Clarice Lispector. Το πρώτο του βιβλίο ποίησης Τοπικοί Τροπικοί (Αντίποδες 2019) διερευνά ζητήματα κουήρ πένθους και επιθυμίας σε σύνδεση με προφορικές ποιητικές παραδόσεις. Συμπεριελήφθη στις βραχείες λίστες για το Κρατικό Βραβείο Ποίησης. To 2023, ο Μάριος ήταν writer-in-residence στο Ulysses Shelter (Belgrade) και Vakalo Visiting Artist στο Πανεπιστήμιο του Michigan.

Πέμπτη 13 Ιουνίου 2024 | 19:00

Δράση #2: Ομιλία-παρουσίαση της Γλαύκης Γκότση (Επίκουρη Καθηγήτρια της Ιστορίας της Τέχνης στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Α.Π.Θ.) με θέμα «Φεμινιστικές αφηγήσεις στην ιστορία της νεοελληνικής τέχνης». 

Η ομιλία παρουσιάζει ζητήματα γυναικών και φύλου που έχουν τεθεί στη μελέτη της ελληνικής τέχνης του 19ου και του 20ού αιώνα, ειδικότερα της περιόδου μεταξύ 1850 και 1970. Με στόχο να δειχθεί η σημασία των φεμινιστικών προσεγγίσεων στην ιστορία, διερευνώνται θέματα όπως το γυναικείο βλέμμα στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, οι συλλογικότητες των καλλιτέχνιδων στον Μεσοπόλεμο και στην πρώτη μεταπολεμική περίοδο, ο λόγος των φεμινιστριών για τη δημιουργία και τη θέση των γυναικών στο εικαστικό παρόν και παρελθόν. Εξετάζουμε τις απόψεις που εκφράζουν υποκείμενα όπως η Καλλιρρόη Παρρέν, η Μυρσίνη Κλεάνθους-Παπαδημητρίου, η Χαρίκλεια Αλεξανδρίδου-Στεφανοπούλου και η Ντιάνα Αντωνακάτου, παρακολουθούμε τις πρωτοβουλίες που αναλαμβάνουν ομάδες όπως ο Γυναικείος Σύλλογος Γραμμάτων και Τεχνών και το Καλλιτεχνικό Σωματείο Ελληνίδων, ερμηνεύουμε κείμενα που συζητούν την παρουσία και συνεισφορά των γυναικών στην τέχνη. Παράλληλα, επιχειρούμε ορισμένες αναλύσεις έργων καλλιτέχνιδων με στόχο την προώθηση εναλλακτικών φεμινιστικών αναγνώσεών τους.

Performance «PEKTRIES / SAVOIR VIVRE EDITION» από το εικαστικό σχήμα «COMOTIRIO»

Κανόναι καλής συμπεριφοράς, μια διδακτική οπτικοακουστική αφήγηση. Πρόκειται για ένα performative act, στο οποίο παρουσιάζονται κανόνες "καλής συμπεριφοράς" και savoir vivre, όπως αυτοί συναντώνται σε εγχειρίδια προσαρμοσμένα στην Ελληνική κοινωνία των περασμένων δεκαετιών. Τα επιλεγμένα αποσπάσματα σαρκάζουν γυναικεία στερεότυπα διανθισμένα με σύγχρονες αναφορές όπως selfies, φωτογραφικά φίλτρα, ρετουσάρισμα και duck faces.

Οι Πέκτριες είναι ένα side-project του COMOTIRIO στο οποίο κάθε φορά μια εικαστική επιτέλεση διαμορφώνεται βάσει του εκάστοτε σημείου φιλοξενίας και εμπλέκει πολιτιστικές και μυθολογικές σημειολογίες αναφορικά με τα μαλλιά. Πέκω (πέκ-ε/ο) > ξαίνω, λαναρίζω, χτενίζω. Πόκος> μαλλί προβάτου, προβιά. Πέκτρια> η γυναίκα που ξαίνει το μαλλί. Μια ορθογραφική απόκλιση από τη λέξη παίκτριες, μια ομόηχη έννοια που προσιδιάζει το παιγνιώδες και διασκεδαστικό στοιχείο.

COMOTIRIO ονομάζεται το εικαστικό σχήμα των Νάιρα Στεργίου και Εριφύλη Βενέρη. Το σχήμα κινείται γύρω από τις θεματικές της σκηνοθετημένης εμπειρίας, της μυθοπλασίας, του καλλωπισμού και της Ομορφιάς. Κύρια πρακτική του αποτελεί η διοργάνωση ανεξάρτητων εκθεσιακών events σύγχρονης τέχνης σε ιδιαίτερους χώρους με ιστορικότητα και σημειολογία. Ενδεικτικά: Let's Supper, Mr. Iolas / Resurrection RE, Βίλα Ιόλα (2019, με την υποστήριξη του ΝΕΟΝ και της Marni Films), „Blablablack“, Rebound Club (2019), „The Love Boat“ (2020, με την υποστήριξη του Κέντρου Ευρωπαϊκής Πληροφόρησης ΔΑ“, "Flowers-Plants-Decorations", Ανθοπωλεία Συντάγματος (2021), „Iera Poli I/Eromeni“, Μουσείο Άλατος (2021, με την υποστήριξη του ΥΠΠΟΑ), „PETDEMONIUM“, The Creatures Pet Shop & Grooming (2021), „BFFEAE: Best Friends Forever and Ever”, Πινακοθήκη Σοφίας Λασκαρίδου (2022), „SĒMAIOSTOLISTIKÉ“, Βιοτεχνία Σημαιών & Λαβάρων Σημαιοστολιστική (2023).

www.comotirio.com

**H συμμετοχή στη δράση πραγματοποιείται με την έκδοση εισιτηρίου μόνο από εδώ: https://shorturl.at/sMxFQ https://shorturl.at/I6zLg

Σάββατο 14 Σεπτεμβρίου 2024 (η ώρα θα ανακοινωθεί)

Δράση #3: Εναλλακτική ξενάγηση στην έκθεση από τις ερευνήτριες του Κέντρου Νέων Μέσων και Φεμινιστικών Πρακτικών στον Δημόσιο Χώρο (Ελπίδα Καραμπά, θεωρητικός τέχνης και επιμελήτρια, Ιωάννα Ζούλη, ερευνήτρια και επιμελήτρια, Βάλια Παπαστάμου, εικαστικός και αρχιτέκτων και Μαριάννα Στεφανίτση, εικαστικός και ερευνήτρια) και συζήτηση με το κοινό σχετικά με τον ρόλο και τη θέση των γυναικών καλλιτεχνών στη σύγχρονη ιστορία της τέχνης.

Το Κέντρο Νέων Μέσων και Φεμινιστικών Δημόσιων Πρακτικών (ΚΝΜΦΠ) (https://www.centrefeministmedia.arch.uth.gr/) ξεκίνησε το 2018 ως μεταδιδακτορικό πρόγραμμα που χρηματοδοτήθηκε από το Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας (Ε.Ι.Ε.Κ.) και τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Καινοτομίας (Γ.Γ.Ε.Κ) με φορέα υποστήριξης το Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Εξελίχτηκε πέρα από μια εξατομικευμένη έρευνα σε έναν ανοιχτό και πολύπλευρο πρωτότυπο θεσμό που εστιάζει στην τοπική, τοποθετημένη  (situated) έρευνα και παραγωγή, στην κριτική διασταύρωση του φεμινισμού, της τέχνης και της τεχνολογίας. Μετά την ολοκλήρωση της χρηματοδότησης του το 2022 εδρεύει στο ΤΑΜ, ως φασματικό ινστιτούτο που ενεργοποιεί το δίκτυο συνεργατών του και αναλαμβάνει δράσεις ανάλογα με χρηματοδοτήσεις, ορισμένου χρόνου. Επίκεντρο των δράσεων του είναι η δημιουργία συνδέσεων μεταξύ ακαδημαϊκής έρευνας και θεωρίας, της πολιτιστικής, καλλιτεχνικής πράξης και του εκπαιδευτικού έργου, που είναι οι τρεις βασικοί άξονες της δράσης του. Στα πλαίσια των διευρυμένων φεμινιστικών παιδαγωγικών το ΚΝΜΦΠ οργανώνει ποικίλες δράσεις βασισμένες σε ανταλλαγές μεταξύ επίσημων τυπικών/ανεπίσημων/ μη τυπικών παιδαγωγικών, εμπειρίας και γνώσης. Οι φεμινιστικές ξεναγήσεις είναι μέρος αυτών των πρακτικών.

Επιμέλεια προγράμματος: Δόμνα Γούναρη